بیزینس پلن چیست؟
بیزینس پلن یا طرح کسب و کار، مدرکی است از اهدافی که برای شرکت مشخص شده و راه رسیدن به آن هدفها. اینکه چه استراتژیهایی پیش میگیرند و چه برنامه ریزی کردهاند. یک بیزینس پلن، نقشهای از راهی که شرکت برای رسیدن به اهداف مالی، عملیاتی و بازاریابی طی میکند به ما میدهد.
از طریق بیزینس پلن میتوانیم سرمایه گذار جذب کنیم یا حتی میتوانیم برای گرفتن وام استفاده کنیم. اینکه کسب و کار ما برنامهای دارد و آن را دقیق نوشته و مکتوب کرده، اطمینان خاطر میدهد و تضمین کننده است.
باید در نظر داشته باشید که بیزینس پلن برای همه شرکتها نیاز است. هر شرکتی باید بیزنس پلن داشته باشد و آن را هر چند وقت یکبار به روز کند تا تغییر اهداف و مسیر شرکت را در آن منعکس کند. همچنین اگر به هدفی رسیده و استراتژی جدیدی برای اهداف دیگر و ادامه مسیر در نظر دارد، باید در بیزینس پلن منعکس کند. شما نمیتوانید بیزینس پلنی بنویسید و همیشه از آن استفاده کنید. بیزینس پلن نیاز به تغییر و به روزرسانی دارد.
بیزینس پلن را میتوان در دو دسته تقسیم بندی کرد. در نوع اول که به آن بیزینس پلن (SBA) گفته میشود و برای مدیریت کسب و کارهای کوچک است، خیلی به جزئیات میپردازیم. این مدل خیلی رایج میباشد و در آن، هر بخش را کامل توضیح داده و وارد جزئیات میشویم و بسیار طولانیتر از نوع دوم میباشد. در مدل دوم که به آن Lean Startup گفته میشود، به نکات کلیدی میپردازند. این مدل بسیار مختصر و مفید میباشد و شرکت باید آمادگی داشته باشد که در صورتی که سرمایه گذار درخواست کرد، بیزینس پلن کاملی را ارائه دهد.
یک بیزینس پلن خوب، باید تمام هزینهها را پیش بینی کند و اهداف را با تمام جزئیات و موانعی که شاید سر راهشان قرار بگیرد، بررسی کند. در واقع به توضیح محصولات و خدمات و اهداف شرکت بپردازد. در ادامه به بررسی جزئیات بیزینس پلن میپردازیم.
مهمترین اجزای بیزینس پلن :
در این بخش خلاصهای از اهداف شرکت، اطلاعاتی در مورد نحوه مدیریت کردن و بررسی ماموریت و چشم انداز شرکت بیان میکنید. در ابتدای بیزینس پلن ایدهای کلی از کسب و کارتان باید بدهید.
1- محصولات و خدمات
در این بخش شرکت میتواند محصولات و خدماتی که ارائه میکند را توضیح دهد. مزایایی که مشتری از کالا و خدمات شرکت دریافت میکند را مطرح کند. همچنین اطلاعات مربوط به تحقیق و توسعه (R&D) و حق ثبت اختراع و فرایند تولید و ساخت را در این بخش مطرح کنید.
2- تجزیه و تحلیل بازار
هر شرکتی نیاز به مدیریت خوبی در جهت پیش بردن اهدافش دارد. باید بررسی کند در بازار هدف و در بین مخاطبان چه جایگاهی میخواهد داشته باشد. بازار هدف و جایگاهی که در بازار دارد را بررسی کند.
3- استراتژی بازاریابی
در این بخش شرکت مطرح میکند که چطور میخواهد کاربر جذب کند و چطور آنها را متقاعد کند که محصولی که ارائه میدهد بهتر از رقیبانش است. چه ارزشی برای مشتری خلق میکند و چطور شرکت و اهداف و ارزش آفرینیهایش را برای مخاطبان ارائه میدهد.
4- برنامه ریزی مالی:
این بخش باید شامل برنامه ریزیها و پیش بینیهای مالی باشد. هر شرکتی باید برای چند سال اول، پیش بینی مالی انجام دهد. این پیش بینی باید به صورتی باشد که توصیف درستی از وضعیت مالی شرکت در چند سال اول به سرمایه گذاران ارائه دهد. همچنین باید بودجه مورد نیاز درست برآورد شده باشد تا در حین راه اندازی به مشکل کمبود بودجه برنخوریم. هزینههایی که باید برای میزان بودجه مورد نیاز اندازه گیری شود، شامل نیروی انسانی مورد نیاز، تولید، بازاریابی و توسعه محصول و خدمات میباشد.
انواع بیزینس پلن :
انواع مختلفی از بیزینس پلن (طراحی کسب و کار) وجود دارد که هر کدام برای اهداف و مخاطبان خاص خود طراحی شدهاند. در اینجا به برخی از متداولترین انواع بیزینس پلنها اشاره میکنیم:
بیزینس پلن استارتاپ:
- این نوع بیزینس پلن برای کارآفرینانی طراحی شده است که به دنبال راهاندازی یک کسبوکار جدید هستند.
- معمولاً کوتاهتر و سادهتر از سایر انواع بیزینس پلنها است و بر روی ایده اصلی کسبوکار، تیم مدیریتی و پیشبینیهای مالی تمرکز دارد.
بیزینس پلن رشد:
- این نوع بیزینس پلن برای صاحبان مشاغلی طراحی شده است که به دنبال گسترش یا توسعه کسبوکار خود هستند.
- معمولاً جزئیات بیشتری نسبت به بیزینس پلن استارتآپ ارائه میدهد و شامل استراتژیهای بازاریابی و فروش، برنامه عملیاتی و برنامه مالی دقیقتری است.
بیزینس پلن برای جذب سرمایهگذار:
- این نوع بیزینس پلن برای متقاعد کردن سرمایهگذاران به سرمایهگذاری در کسبوکار طراحی شده است.
- معمولاً بر روی نقاط قوت شرکت، فرصتهای بازار و برنامههای بازگشت سرمایه تمرکز دارد.
بیزینس پلن عملیاتی:
- این نوع بیزینس پلن برای استفاده داخلی توسط صاحبان مشاغل و مدیران برای راهنمایی تصمیمگیری و هدایت رشد کسبوکار طراحی شده است.
- معمولاً جزئیات بیشتری در مورد فرآیندهای عملیاتی، ساختار سازمانی و نیازهای پرسنلی ارائه میدهد.
بیزینس پلن یک صفحهای:
- این نوع بیزینس پلن یک خلاصه مختصر از ایده اصلی کسبوکار، مدل تجاری و پیشبینیهای مالی است.
- معمولاً برای ارائه به سرمایهگذاران یا شرکا یا برای استفاده در مسابقات و برنامههای استارتآپ استفاده میشود.